band III Interventies, technieken en werkwijzen bij medische hypnose

‘Interventies, technieken en werkwijzen bij medische hypnose’ is het 3e boek van de drieluik ‘Medische Hypnotherapie’. Jos Olgers schreef deze aanzienlijk uitgebreide en verbeterde versie van de 1e druk uit 2012 (375 pagina’s). Deze 2e druk (1724 pagina’s) beslaat daardoor ook 3 losse boeken (banden): ? Band I: Hypnose bij pijnklachten (628 pagina’s) ? Band II: Hypnose bij lichamelijke aandoeningen (596 pagina’s) ? Band III: Interventies, technieken en werkwijzen bij medische hypnose (500 pagina’s) De hoofdstuk nummering begint bij band I en eindigt bij band III. Elk boek heeft een eigen uitgebreide bibliografie en index. Inhoud van Medische Hypnotherapie (Band III) Tijdens het schrijven van band I en II bleken dat meerdere keren dezelfde technieken en werkwijzen moesten worden beschreven. Om in elk hoofdstuk hetzelfde te schrijven is niet erg nuttig. Vandaar dat werd besloten tot een aparte band voor deze werkwijzen, technieken en interventies. Dat is dit boek (band III) geworden. Structuur van de medische hypnotherapie (hfst. 35) Elke aandoening bewandelt een route voordat deze als klacht wordt ervaren. Zo’n route kan bijvoorbeeld fysiek, emotioneel en/of gedragsmatig zijn. Een dergelijke route bestaat uit meerdere schakels, die leiden tot de uiteindelijke klacht. Je kunt deze route op elke schakel onderbreken. Dit hoofdstuk laat je zien hoe je via ‘breekpunten’ in het proces, waarin een klacht zich voordoet, kunt ingrijpen. ? Interventiepunten ? Stappen waaruit een aandoening is opgebouwd ? Voorbeeld (spanningshoofdpijn) ? Breekpunten ? Breekpunten als interventiemomenten ? Verkenning van de interventiemogelijkheden ? Verschil tussen interventiepunten en schakels. Placebo, vriend van elke arts en therapeut (hfst. 36) Placebo’s zijn de vriend van elke therapeut. Ze helpen het onderbewuste om het zelfhelend vermogen van de mens te activeren. ? Placebo’s ? Zelfhelend vermogen en placebowerking ? Factoren die het effect van de behandeling versterken. Psychosomatiek (hfst. 37) Veel aandoeningen vinden niet alleen hun oorsprong in lichamelijke trauma’s of ziekteveroorzakers. Ook de psyche speelt een belangrijke rol bij het vóórkomen van aandoeningen. Dit hoofdstuk behandelt de achtergronden van dit aspect van aandoeningen. ? Het zit tussen de oren: niets aan de hand ? Classificatie (functionele stoornissen, SOLK en ALK) ? Waarde van de psychosomatiek ? Intake gericht op de psychosomatiek ? Werken met psychosomatische achtergronden ? Psychogene spier- en zenuwklachten. Ontspanning en stressreductie (hfst. 38) Spanning, stress en burn-out veroorzaken of vergroten veel aandoeningen. Hypnotherapie is uitermate geschikt om mensen zichzelf te laten ontspannen. Hierbij valt te denken aan de volgende werkvormen: ? Progressieve relaxatie (spannen en ontspannen) ? Ontspannen aan het strand (script) ? Ontspannen ademhaling ? Suggestie ‘kalm’ ? Toegepaste relaxatie ? Autogene training ? Stressreductie (gebalde vuist, opgehaalde schouders, ontspannen voorhoofd) ? Effectief leren slapen. Reactiveren van een gezond lichaam (hfst. 39) Verschillende hypnotherapeutische technieken beogen om het lichaam weer in de gezonde staat terug te brengen. In dit hoofdstuk wordt gewerkt met de gezonde versie die de mens van zichzelf heeft. Deze wordt dan opnieuw geactiveerd. ? Passende helende beelden ? Visualisatie van een gezond weefsel ? Heling op celniveau ? Oorspronkelijk bouwplan ? Reactiveren van verloren lichaamsfuncties. Helende visualisaties (hfst. 40) Door middel van visualiseren schotel je het onderbewuste een goede gewenste situatie voor of repareer je hetgeen niet (meer) goed is. ? Alledaagse helende beelden ? Simontontherapie ? Visualisatie tegen chronische ontsteking ? Reparaties in het lichaam ? Helende reis (Brandon Bays) ? De helende pil ? Helend licht ? De meet- en regelkamer ? Virtuele medische ingreep. Metaforen (hfst. 41) Het onderbewuste spreekt, zoals in dromen, met ons via verbeelding en vergelijkingen. De hypnotherapie gebruikt deze verbeelding in de vorm van metaforen om met het onderbewuste te communiceren. ? Metaforen therapeutisch gebruikt ? Therapeutische metaforen ? Hypnotherapeutische metaforen ? Uitsluitend gebruik van de middelmetafoor ? Aandachtspunten bij metaforen in therapie. Suggestieve technieken (hfst. 42) Het geven van suggesties is historisch gezien de moeder van de hypnotherapie. Deze zes mooie suggestieve werkvormen kunnen diverse behandelingen ondersteunen: ? Suggestie bij aandoeningen (historisch) ? Terugval positief gebruikt ? Suggestieve beïnvloeding van hersenfuncties ? Submodaliteiten ? Tijdsvervorming (o.a. tijdsverkorting) ? Helende warmte oproepen. Stoppen met roken (hfst. 43) Roken is voor iedereen ongezond, maar voor mensen die aan bepaalde ziektes lijden is het nog ongezonder. Roken kan aandoeningen verergeren of (mede)veroorzaken. Dit hoofdstuk beschrijft een hypnotherapeutische benadering om te stoppen met roken. ? Vragenlijst ? Voorgesprek (intake) ? Stoppen met roken (script) ? Vervolgsessie(s). Energie: energiewerk en hypnotherapie (hfst. 44) Energie is iets onzichtbaars, in en om ons heen, dat het leven en de materie kan beïnvloeden. Meerdere hypnotherapeutische werkwijzen maken gebruik van deze energie in de mens, waardoor ruimte ontstaat voor heling. ? Energie verzamelen ? Energie scheiden: vreemde energie teruggeven ? Gronden/aarden ? Schoonmaken en losmaken van koorden ? Plaatjes blazen ? Mock-up om je doel te verwezenlijken. Magnetische passes en handoplegging (hfst. 45) Dit is een aloude vorm van hypnotherapie. Je zou kunnen zeggen dat de hypnotherapie hieruit is ontstaan. Het lijkt erop dat handoplegging en magnetische passes ergens een plekje in het kosmisch onderbewuste van elk mens zijn gaan krijgen. In deze paragraaf wordt besproken hoe deze oude vorm van hypnotherapie ingezet kan worden. ? Geschiedenis handoplegging en passes ? Passes en handoplegging in de praktijk ? Magnetische passes ? Handoplegging en helende handen ? Suggestieve ondersteuning handoplegging. Ideomotorische therapie (hfst. 46) Het onderbewuste kan, zonder tussenkomst van het ‘denken’, door middel van onwillekeurige (vinger)bewegingen ‘ja’ of ‘nee’ zeggen. Dit noemt men ideomotorische bewegingen (IMR). Hiermee kun je direct met het onderbewuste communiceren, en kun je ontdekken wat de achtergrond van een klacht is. ? Installeren van ideomotorische signalen ? Ideomotorisch handelen ? Zeven vragen van LeCron ? Herkaderen met ideomotoriek. Openleggen, verwerken en loslaten (hfst. 47) Er zijn nogal wat aandoeningen die gepaard gaan met een lichamelijk of emotioneel trauma. Regressietherapie en het werken met deelpersonen kan deze oorzaken blootleggen, zodat iemand deze narigheid kan verwerken. Tenslotte is het nodig om de lading daarvan ook los te laten. In een later stadium kan iemand zijn leven daarna gaan richten op de nieuw ontstane situatie. ? Regressietherapie ? Deelpersonentherapie ? Loslaten en afvoeren. Lichaamspantser en vastgeroeste houding (hfst. 48) Lichamelijke en geestelijke klachten kunnen gepaard gaan met een automatische lichaamsreactie. Iemand kan bijvoorbeeld ineenkrimpen, waarbij zijn spieren zich aanspannen. Wanneer dit veelvuldig gebeurt, wordt dit chronisch en gaat het lichaam hiernaar staan. Zo kan een gebogen houding ontstaan. We noemen dit een lichaamspantser. Een lichaamspantser beïnvloedt de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van iemand. In dit hoofdstuk gaan we met het lichaamspantser werken. ? Definiëring lichaamspantser ? Verschillende lichaamspantsers ? Behandeling van het lichaamspantser. Tijdelijk parkeren van onderdrukte emoties (hfst. 49) Soms spelen er meer thema’s tegelijkertijd. Je kunt dan als therapeut niet alles in één keer doen. Op zo’n moment zul je iets moeten parkeren, om daar een andere keer mee verder te gaan. ? Het dilemma en de oplossing ? Aandachtspunten bij het parkeren van emoties ? Vijf technieken en werkwijzen om emoties te parkeren. Angst en angstreductie (zie hfst. 50) Bij diverse aandoeningen is angst een ongewenste partij, die lichamelijke en geestelijke klachten veroorzaakt, versterkt of in stand houdt. Het verminderen van angst is dan vaak een noodzaak. ? Het wezen van angst ? Angststoornissen ? Hypnotherapeutische behandeling van angst ? Verwerken van de oorzaken van angst ? Angstreductietechnieken. Overlevingsmechanismen (hfst. 51) Mensen leren uit ervaring. Dat is goed. Wanneer we hierdoor leerden hoe we in een moeilijke situatie moesten overleven, is dat zelfs heel goed. Alles wat je daarbij nodig hebt, noemen we het overlevingsmechanisme. Soms echter blijkt dit overlevingsmechanisme niet zo goed (meer) voor ons te zijn. Het kan zelfs allerlei processen onderhouden die klachten veroorzaken. Dit hoofdstuk bespreekt het werken met overlevingsmechanismen. ? Achtergronden overlevingsmechanisme ? Reflexmatig gedrag (o.a. polyvagaal theorie) ? Overlevingsmechanisme en aandoeningen ? Behandelen van het overlevingsmechanisme. Gedragsverandering (zie hfst. 52) Iemand die lijdt aan een (in dit geval lichamelijke) klacht, past hier zijn leven op aan. Wanneer hij aan het genezen is, zal hij ook dit gedrag moeten veranderen. Hierbij zijn de volgende technieken heel goed inzetbaar. ? Vormvoorwaarden voor stellen van doelen ? Structuur gedragsverandering ? Inslijten van nieuw gedrag ? Valkuilen ? Leeftijdsprogressie ? Future pacing ? Ecologische check ? New behaviour generator ? Collapse anchors ? Zelfbekrachtiging (avond- en ochtendmethode) ? Circle of excellence ? Herkaderen ? Veranderen van het verleden ? Hypno-projectieve werkvormen (o.a. theatertechniek) ? Vitrinekast ? Implementeren van nieuw gedrag. Schakels en breekpunten (zie hfst. 53) Een klacht doorloopt een hele route. Zo’n route gaat over vele schakels. Al die schakels leiden uiteindelijk tot de klacht. Wanneer je hierin iets kunt veranderen, verander je ook het eindpunt van de doorbroken ketting: de klacht. In dit hoofdstuk het verbreken, veranderen en ombuigen van deze schakels. ? Chaining ? Nuttige schakels (verbreken, repareren, ombuigen) ? Hypnotherapie met schakels en breekpunten ? Verdieping in het werken met schakels en breekpunten. Egoversterking (zie hfst. 54) Veel klachten worden veroorzaakt, doordat mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen of eigenwaarde onzeker in de wereld staan. Vandaar dat egoversterking voor deze mensen goed is om mee te werken. ? Elementen van de egoversterkende therapie ? Egoversterkende methoden ? Wanneer egoversterking gebruiken ? Egoversterkende werkwijzen. Voor wie bestemd Het hele boek ‘Medische Hypnotherapie’ is bestemd voor elke geïnteresseerde om kennis van te nemen. Het in de praktijk brengen van de interventies, werkwijzen en technieken is uiteraard voorbehouden aan een ter zake kundige, goed opgeleide, hypnotherapeut. Voorgeschiedenis Jos Olgers zegt over het ontstaan van ‘Medische Hypnotherapie’: “In de jaren ’90 gonsde er een zekerheid in het wereldje van hypnotherapeuten: ‘Lichamelijke klachten kun je heel goed met hypnotherapie aanpakken…’ Collega’s verkondigden deze een alwetende lading dan plechtig en gedragen. Ze klonken alsof zij de erven waren van een uniek, esoterische geheim. Het maakte mij als beginnend beroepsgenoot piepklein, maar ook irritant nieuwsgierig. Geheimen maken mij altijd nieuwsgierig. Indertijd zeker, want ik had geen idee had hoe ik hoofdpijn, hoge bloeddruk of hyperventilatie zou moeten aanpakken. Ik voelde me echter niet alleen dom, maar was ook leergierig. Mijn leergierigheid won het van mijn gêne, en vroeg deze oudgedienden altijd: “Hoe doet u dat dan?” Deze vraag riep dan een ongemakkelijke stilte op. Vol vertrouwen keek ik mijn ervaren collega vragend aan. Ik zag zijn gezicht veranderen in irritatie, maar soms ook in een soort schaamte. Soms werd gestameld: “Nou gewoon, met suggesties…, maar dat weet jij toch wel…” Vroeg ik nu naar een geheim, betrapte ik een oudere, en schijnbaar ervarener, collega op een spelletje esoterische blufpoker…, of was ik echt zo dom? Hier liet ik het dan bij zitten en nam mij voor om het dan maar zelf uit te zoeken. Dit resulteerde in 2012 in de eerste druk van het 375 pagina’s tellende boek ‘Medische Hypnotherapie’. Ik was indertijd behoorlijk in mijn nopjes met dit boek. Het was een handreiking aan mijn studenten en jongere collega’s. Mijn intentie was, en is nog steeds, om niet te stamelen: ‘Nou gewoon, met suggesties…, maar dat weet jij toch wel…’ Ruim 10 jaar later, dook ik weer eens serieus in dit boek, omdat er binnen een paar jaar weer een herdruk zou moeten komen. Ik schrok. Ik miste concreetheid, verdieping en vooral ook veel aandoening waarbij je hypnotherapie kunt inzetten. Ik besloot dit boek volledig te herschrijven en flink uit te breiden. Nu ik erop terugkijk, ben ik trots op de nieuwe versie van het boek ‘Medische Hypnotherapie’. De 375 pagina’s werden 1724 pagina’s, met veel voorbeelden, veel nieuwe interventies en veel meer lichamelijke aandoeningen.”