De moed om te zijn

Paul Tillich (1886-1965) geldt als een der belangrijkste denkers van de moderne tijd. Met zijn wijsgerige theologie nam hij een unieke positie in op het snijvlak van liberalisme en orthodoxie, van idealisme en realisme, en zelfs van protestantisme en katholicisme. «De moed om te zijn» wordt alom gezien als het hoogtepunt van zijn rijke oeuvre. Tillich maakte als legerpredikant de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog mee, hetgeen een onuitwisbare indruk op hem maakte. Na omzwervingen langs diverse leerstoelen godsdienstfilosofie werd hij in 1929 hoogleraar in Frankfurt. Daar verzette hij zich actief tegen de opkomst der nationaalsocialisten. Na de «machtsovername» van Hitler in 1933 volgde exil naar de Verenigde Staten, waar hij doceerde aan de universiteiten van New York, Harvard en Chicago. Voor Tillich betekende filosofisch denken over religie het telkens opnieuw bepalen van de inhoud, waarde en waarheid van de christelijke boodschap. Volgens hem dient het christendom steeds weer positie te kiezen tegenover wijsgerige vragen die voortkomen uit de culturele werkelijkheid van alledag. Daarom kan religie geen verzameling dogma’s zijn, maar moet zij een voortdurende queeste zijn naar waarheid, naar God, en bovenal naar de mens. Uiteindelijk bracht deze visie hem tot de formulering van wat hij zag als de meest wezenlijke vraag voor elke theologie en elke filosofie: «Wie ben ik?» Met zijn invloedrijke De moed om te zijn gaf Tillich een nieuwe relevantie aan de grote levensvragen omtrent angst (voor de dood en zinloosheid) en moed (om samen te leven en zichzelf te zijn). Aldus biedt dit klassieke werk over de grenzen en de mogelijkheden van het menselijk bestaan zicht op een waarachtig begrip van de zin van het leven. «Een meesterlijke analyse. Een zeldzaam goed boek dat aan de mens in deze tijd werkelijk steun kan geven.» – Wending «Overtuigend en bezielend.» – The New York Times «Dit zorgvuldig vertaalde werk is relevant voor iedereen die zoekend is naar waarheid en naar betekenis rond de grote levensvragen omtrent dood en zinloosheid, omtrent leven met anderen en met zichzelf. Een boek dat ook vandaag en morgen belangrijk is.» – Prof. dr. F.J. Heggen