Een volmaaktere unie

Een volmaaktere unie vertelt het verhaal van de wordingsgeschiedenis van het concept ‘federale unie’, vanaf de vroege zestiende eeuw tot aan de stichting van de eerste voorloper van de Europese Unie, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (1951). Drie federale canons – een van grote en minder bekende denkers, een van utopische vredesplannen en een van praktische pogingen tot federatievorming – gaven samen inhoud aan de concepten waarmee onderhandelaars in de naoorlogse periode vormgaven aan unies als de NAVO, de Raad van Europa en de EGKS. Het boek ontsluit het verleden van een unie die altijd claimde er geen te hebben, omdat het ‘sui generis’ zou zijn, zonder voorbeelden of voorgangers. Hoewel er niets onvermijdelijks was aan haar vorming, maakt de hier gepresenteerde geschiedenis duidelijk dat het plausibel en in zekere zin zelfs voorspelbaar was dat er op zeker moment een unie zou worden gevormd – en dat het einde van de Tweede Wereldoorlog precies het soort stichtingsmoment vormde waarover federale theoretici in voorgaande eeuwen speculeerden. Joshua Livestro werkte als politiek adviseur in Londen, Brussel en Den Haag. Hij schreef columns en essays voor onder andere Vrij Nederland, de Volkskrant en NRC. Van zijn hand verscheen eerder De adem van grootheid. Nederland in de jaren vijftig. ‘Een intellectuele tour de force op Europese schaal. Het sprankelt als een studie van de Europese longue durée. Zoals het een werkelijk inzichtelijke historische studie betaamt, zet het de lezer aan tot nadenken.’ Martin van Gelderen, hoogleraar Europese intellectuele geschiedenis, universiteit van Göttingen ‘Een prachtige, volstrekt originele studie van vijfhonderd jaar Europese geschiedenis waarin de sterke, en nog altijd groeiende, lotsverbondenheid tussen Europese landen wordt blootgelegd. Eloquent en gevat maakt Livestro zijn lezers duidelijk dat denkers, dromers en doeners (“van Machiavelli tot Monnet”) telkens weer naar het idee van een federale unie grepen in hun zoektocht naar een continentale orde die vrijheid, gelijkheid en vrede kon garanderen.’ Catherine de Vries, houder van de Generali-leerstoel in Europees beleid aan de Bocconi-universiteit Milaan ‘Livestro laat zien dat geen enkele samenwerking tussen volledig soevereine staten de tand des tijds heeft doorstaan. De enige oplossing die beklijft is samenwerking op basis van gedeelde soevereiniteit. Dit is een belangrijk boek dat een wijde lezerskring verdient, niet in de laatste plaats bij politici.’ Arend Jan Boekestijn, docent-onderzoeker geopolitiek en diplomatie aan University College Utrecht en radio- en podcastmaker