Linksom of rechtsom door de polycrisis

Watersnood en extreme hitte zien we nu al, misoogsten zullen volgen. Een pandemie of energiecrisis kan zomaar opdoemen. De wereldeconomie moet groeien, liefst tot driemaal zo groot in 2060. Wat wordt de milieu-impact daarvan? En hoe gaat het in de toekomst met de veiligheid en de wedijver tussen de grootmachten? Wetenschappers waarschuwen dat alles via complexe causale ketens en terugkoppelingslussen tot één onlosmakelijk geheel uitgroeit, een mondiale polycrisis. Om door die polycrisis heen te kunnen laveren hebben we een ruwe kaart nodig van de toekomst. Van waar we naartoe gaan, van de knelpunten, de struikelblokken en de kansen die in het verschiet liggen. Linksom of rechtsom door de polycrisis biedt zo’n kaart. De kern ervan wordt gevormd door een instrumentarium dat Michael Albert ‘planetair toekomstdenken’ noemt: een transdisciplinaire mix van complexiteitswetenschap, systeemdynamica en kritische theorie. Dat stelt hem in staat om ver in de toekomst te kijken, 10, 20, 30 jaar vooruit. Het vertrekpunt van zijn analyse is de complexe wisselwerking tussen klimaat, energie, voedsel en kapitalisme. Daar voegt hij op indrukwekkende wijze steeds nieuwe elementen aan toe, zoals oplopende geopolitieke spanningen, nationalisme, extreemrechts populisme, terrorisme en opkomende technologische risico’s. Dat levert zeven mogelijke wereld-systeempaden op. Wat gebeurt er binnen die verschillende scenario’s met het milieu, het kapitalisme – ons bestaan? Albert opent vergezichten die toch tot de reële mogelijkheden behoren. En daarmee vertelt hij ons ook welke plaats we daarin zelf kunnen innemen.