Schuld en boete

Fjodor Michailowitsj Dostojewski werd in 1821 in Moskou geboren. Zijn vader was militair arts deze grillige, heerszuchtige en gesloten figuur heeft op het gemoedsleven van de jonge Fjodor een diep indruk nagelaten: in De gebroeders Karamazov is de moord op de vader zelfs het hoofdmotief. De jonge Fjodor studeerde in Petersburg aan de academie voor militaire ingenieurs, daarna nam hij kort voor het beëindigen van zijn studie ontslag uit de dienst. Zijn eerste novelle, Arme mensen (1846), bracht hem in contact met de leiders van het Russische intellectuele leven die dagen. Hier kwam hij ook in aanraking met bepaalde revolutionaire kringen, die – voorlopig nog heel onschuldig en theoretisch – dachten en vooral veel discussieerden over een nieuwe maatschappelijke orde. Het ‘complot’ werd ontdekt, en Dostojewski en zijn vrienden werden ter dood veroordeeld (1849), maar na een schijnexecutie volgde de keizerlijke begenadiging. De doodstraf werd omgezet in dwangarbeid in Siberië. Vijf jaar verbleef Dostojevski in de katorga. Daar ontdekte hij het Evangelie, de Russische mens in al zijn gemeenheid en oorspronkelijke zuiverheid, en het lijden in zijn meest fysieke gedaante. Na de dwangarbeid volgt vijf jaar dienstplicht. In 1859 komt Dostojevski in het eigenlijke Rusland terug, gebroken, maar ook gesterkt om in ongeveer twintig jaar zijn taak te verrichten: Het scherpen van een oeuvre dat tot vandaag toe geesten in beroering brengt. Dostojewski overleed in 1881.