Sluipmoordenaars

De ‘Uil van Minerva’-speech van Thierry Baudet na de overwinning bij de Statenverkiezingen kwam voor velen als een verrassing. Tot die beruchte toespraak werd Forum voor Democratie gezien als de zoveelste loot aan de stam van het polderpopulisme. Maar Baudet zette niet alleen een weidse ideologische visie neer; hij flirtte bovendien onbeschaamd met het romantisch nationalisme, en zelfs met de alt-right. Nederland verkeert in een diepe crisis stelt hij. Het liberale politieke en intellectuele establish- ment is ontworteld en heeft het land uitgeleverd aan bureaucraten in Brussel, moslimmigranten en klimaatgekkies. Het is een indirect gevolg van een decennialange blootstelling aan het gedachtegoed van 1968. Het is vijf voor twaalf, alleen ‘radicale actie’ kan het tij nog keren. Dergelijk ondergangsdenken staat niet op zichzelf, maar heeft een ruime inbedding elders in Europa. Wat verklaart zijn aanhoudende populariteit? Wat zijn de ideologische wortels? Vormt het een noodzakelijke correctie op een doorgeschoten liberalisme of juist een serieus gevaar voor onze democratie? Met deze vragen in het achterhoofd trok Marijn Kruk kriskras door Europa. In een Frans kasteel ontmoette hij Renaud Camus, bedenker van de beruchte ‘omvolkingstheorie’, in Italië volgde hij Matteo Salvini en in Hongarije sprak hij met de entourage van Victor Orbán. Het resultaat is een verontrustend boek over Europa in het postcoronatijdperk. Marijn Kruk (1971) studeerde geschiedenis en politieke filosofie. Hij was werkzaam als correspondent in Frankrijk, Tunis en Istanbul, en deed verslag van conflicten in Libië, Mali, Syrië en Irak. Hij publiceerde eerder Parijs denkt. Een Republiek tegen de wereld. Kruk schrijft voor De Groene Amsterdammer, Trouw, NRC Handelsblad en De Correspondent, en woont in Parijs.