Vaarwel dan!

In de jaren zeventig werd het begrip linkse intellectueel door velen gezien als een pleonasme. Het was immers links dat de ideeën had terwijl rechts slechts belangen verdedigde. Links was gericht op de toekomst, rechts op het verleden. Een rechtse intellectueel leek een contradictio in terminis aangezien hij belangen behartigde van de heersende klasse en zijn denkbeelden daaraan ondergeschikt maakte. Dat er ook buiten het linkse kamp intellectuelen zijn geweest die uiterst interessante vragen hebben gesteld wordt duidelijk uit dit felle, tegendraadse boek van de opkomende en helder schrijvende essayist Rob Hartmans. Of het nu gaat om Niccolo Macchiavelli, Edmund Burke, Carl Schmitt, Ernst Jünger, Johan Huizinga, Klaas Schilder of Wim Rietdijk, het zijn allen denkers die vingers leggen op zere plekken die de gemiddelde progressief het liefst met de mantel der liefde bedekt. De interessante denkers in dit boek zijn niet meer bij rechts of links in te delen. Zij lopen in wezen vooruit op een structuele verandering in het hele politieke en sociale grondvlak en in zekere zin ook op het afscheid dat deze intellectuelen hebben moeten nemen van hun jarenlange invloed. Rob Hartmans meent echter dat er wel onderscheid mogelijk blijft tussen echte intellectuelen en zij die hun opdracht - het plaatsen van vraagtekens bij wat vanzelfsprekend is - verzaken. In dit boek komen zowel de echte als de valse intellectuelen aan het woord die samen de kloof in beeld brengen en afscheid nemen van de karretjes waarvoor zij zich hebben laten spannen. Hartmans, die regelmatig publiceert in De Groene Amsterdammer en in Hervormd Nederland, werkt nu aan de geschiedenis van De Groene.